Bona fide – wyjaśnienie terminu

Bona fide to termin z języka łacińskiego oznaczający dosłownie działający w dobrej wierze. Bona fide w prawie rzymskim było jednym z podstawowych pojęć, które z znaczny sposób określało sposób działania prawa. Działający w dobrej wierze odnosiło się do osoby, której działania były osądzane. Niezależnie od rezultatu tych działań możliwe było przyjęcie, że osoba działała w dobrej wierze. Takie założenie miało olbrzymi wpływ na rozwój sprawy. Często osoba sądzona, która popełniła zły czyn mogła zostać uniewinniona jeśli zostało udowodnione, że działała w dobrej wierze. Koncept działania w dobrej wierze niejako naturalnie został przeniesiony na grunt prawa anglosaskiego i kontynentalnego. Jest więc zatem obecny również w polskim prawie.

Bona fide – konteksty użycia w polskim prawie

Bona fide w prawie polskim jest szczegółowo opisane w kodeksie cywilnym. Artykuł 7 kodeksu dzieli osoby na działające w dobrej i złej wierze. Podobnie jak oryginalnie w prawie rzymskim działania odnoszą się do intencji danej osoby, a nie rezultatu działania. Zatem osoba, której działania doprowadziły do złych rezultatów jeśli zostanie udowodnione, że działała w dobrych intencjach może zostać uniewinniona. Przyjrzymy się jeszcze dokładniej kodeksowej definicji dobrej i złej wiary. Działania w dobrej wierze to działania wynikające z błędnego, ale usprawiedliwionego przekonania danej osoby, że działa w granicach prawa. Takie działania jak sugeruje definicja mogą być usprawiedliwione. Natomiast działania w złej wierze to działania osoby, która wie albo tylko udaje, że nie wie, że jej działania łamią prawo. Takie działania pod żadnym pozorem nie mogą zostać usprawiedliwione.

Bona fide – wiara w system prawny

Bona fide pokazuje, że osoba stawiana przed sądem nie jest z góry na straconej pozycji. Pokazuje również siłę systemu prawnego, który dba o człowieka i osądza nie tylko same konsekwencje jego czynów, ale chce zajrzeć głębiej i ocenić intencje i motywy danej osoby.