Kancelaria Prawna

Blog na temat kancelari prawnej czyli wszystko co musisz wiedzieć o prawie

Dziedziczenie ustawowe
Prawo

Dziedziczenie ustawowe. Jak wygląda kolejność dziedziczenia?

W przepisach prawa spadkowego znajdują się zapisy na temat dziedziczenia ustawowego oraz dziedziczenia testamentowego. Jeżeli osoba zmarła pozostawiła testament, jego ważność nie budzi wątpliwości, a osoby wskazane w testamencie przyjmują spadek, ustawowa kolejność dziedziczenia nie obowiązuje. Natomiast w przypadku śmierci osoby, która za życia nie sporządziła testamentu, jej majątek (ale i długi) dziedziczą osoby najbliższe, a jeśli dojdzie do odrzucania przez nie spadku – kolejne osoby spokrewnione.

W jakich sytuacjach obowiązuje dziedziczenie ustawowe?

O pierwszej sytuacji, czyli takiej, w której zmarły nie pozostawił  testamentu, napisaliśmy już wyżej. Może być też tak, że testament co prawda istnieje, ale został uznany za nieważny. Przyczyn nieważności testamentu może być wiele – nie będzie ważny, gdy sporządzi go osoba ubezwłasnowolniona całkowicie lub częściowo, osoba niepełnoletnia (wyjątek stanowi małoletni pozostający w związku małżeńskim), albo przedstawiciel spadkodawcy. Sporządzenie testamentu w trakcie choroby psychicznej, pod wpływem alkoholu czy środków odurzających, a także pod przymusem, również jest powodem do unieważnienia dokumentu. Oczywiście konieczne będzie udowodnienie, że spadkodawca nie podjął decyzji świadomie i/lub samodzielnie.

Dziedziczenie ustawowe obowiązuje także wtedy, gdy testament istnieje i  jest dokumentem ważnym, ale wyszczególnione w nim osoby odmawiają przyjęcia spadku. Wówczas majątek dzieli się w całości lub części zgodnie z zapisami ustawy i przekazuje spadkobiercom ustawowym (oczywiście osoby te także mają prawo odrzucić spadek).

Osoby powołane do dziedziczenia ustawowego

Do dziedziczenia ustawowego powołane są osoby określone w ustawie. Ustawa dokładnie określa kolejność dziedziczenia oraz udział w spadku, ale w razie jakichkolwiek wątpliwości rodzina zmarłego może zgłosić się po poradę do kancelarii prawnej (zobacz ofertę tej kancelarii radcowskiej).

Do kręgu spadkobierców w pierwszej kolejności należą dzieci i małżonek. Osoby te dziedziczą spadek w częściach równych, lecz część małżonka nie może być mniejsza niż ¼ spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, jego udział spadkowy przypada jego dzieciom.  Jeżeli zmarły nie miał dzieci, do spadku powoływani są jego małżonek oraz rodzice – udział spadkowy każdego z rodziców spadkodawcy wynosi ¼ spadku. Całość spadku przypada rodzicom spadkodawcy w momencie, gdy nie miał ani zstępnych, ani małżonka. Natomiast jeśli miał małżonka, ale jeden rodzic nie żyje, do spadku powoływane jest rodzeństwo spadkodawcy, a gdy nie dożyje otwarcia spadku – jego zstępni. Jeśli spadkodawca nie pozostawił po sobie zstępnych, jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, a brak jest rodzeństwa spadkobierców oraz ich zstępnych, to udział żyjącego rodzica spadkodawcy oraz małżonka spadkodawcy wynosi po ½ . Co istotne, udział w spadku małżonka spadkodawcy dziedziczącego razem z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy wynosi połowę spadku, a w przypadku braku wymienionych – całość spadku przypada małżonkowi.

Możliwa jest też taka sytuacja, w której spadek dziedziczą dziadkowie. Ma to miejsce wówczas, gdy spadkodawca w chwili śmierci nie posiadał małżonka, dzieci, rodzeństwa, ani ich zstępnych. Jeżeli wszyscy dziadkowie żyją, dziedziczą w częściach równych, natomiast jeśli któryś z wstępnych nie dożyje otwarcia spadku, jego część jest dzielona pomiędzy jego zstępnych. W przypadku ich braku – spadek przypada w równych częściach pozostałym dziadkom.

Kolejną grupę uprawnionych do dziedziczenia stanowią dzieci małżonka spadkodawcy. Powoływane są  do dziedziczenia w przypadku, gdy brak jest małżonka spadkodawcy oraz krewnych powoływanych do dziedziczenia z ustawy i gdy żadne z rodziców tegoż dziecka nie dożyło otwarcia spadku.

Ostatnim podmiotem powoływanym do dziedziczenia jest gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, w przypadku, gdy brak jest podmiotów wymienionych w powyżej. Jeżeli gminy nie da się ustalić, spadek przekazywany jest na rzecz Skarbu Państwa.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *