Rozstrzyganiem spraw toczących się w sądzie i wydawaniem wyroków sądowych zajmuje się sędzia. Jest to jeden z zawodów zaufania publicznego, który obok adwokata i radcy prawnego stanowi najczęściej wybierany zawód prawniczy. Obok tego wyróżniamy jeszcze notariuszy, prokuratorów czy komorników sądowych, ale prawdą jest, że spośród wszystkich zawodów prawniczych to właśnie zawód sędziego uznawany jest za najbardziej odpowiedzialny. Jak wygląda droga do zdobycia tego zawodu?
Predyspozycje do wykonywania zawodu sędziego
Zanim przejdziemy do omówienia tematu, jak zostać sędzią, warto pochylić się nad zagadnieniem predyspozycji do wykonywania zawodu. Sędzią powinna być osoba o dobrym zdrowiu fizycznym, ale i psychicznym, myśląca zdroworozsądkowo, a nie emocjonalnie. Osoba wykonująca zawód sędziego powinna posiadać zdolność empatii, ale zrozumienie przyczyn postępowania oskarżonych nie może oznaczać akceptacji ich działania. Sędzia musi być osobą odporną na naciski, pewną swoich decyzji, zdolną do podejmowania szybkich reakcji. Musi być też cierpliwy, wytrwały i skrupulatny, bowiem niektóre sprawy potrafią ciągnąć się latami. Poza tym każda osoba, która decyduje się na wykonywanie zawodu prawniczego, czy to będzie sędzia, radca prawny, czy też adwokat, powinna posiadać zdolność zachowania bezstronności i być wolna od uprzedzeń.
Jakie wykształcenie musi zdobyć sędzia?
Zawód sędziego można potraktować jako ukoronowanie kariery prawniczej. Bycie sędzią to gwarancja stabilnego zatrudnienia i zdobycia atrakcyjnego zabezpieczenia emerytalnego, ale droga do zdobycia tego zawodu jest długa i wymaga ogromnego zaangażowania.
Przede wszystkim przyszły sędzia musi ukończyć studia prawnicze. W Polsce są to jednolite pięcioletnie studia magisterskie, co oznacza, że nie ma możliwości ukończenia tylko trzyletnich studiów licencjackich bądź tylko dwuletnich studiów magisterskich. Nauka na kierunkach prawniczych zazwyczaj prowadzona jest w systemie dziennym lub wieczorowym. Na studiowanie prawa w systemie zaocznym decyduje się niewielu studentów, zresztą do niedawna w ogóle takich możliwości nie było.
Studia prawnicze są pozbawione specjalizacji i dają absolwentom ogólną wiedzę prawniczą. Ale aby móc wykonywać zawód adwokata, radcy prawnego lub sędziego, trzeba ukończyć stosowną aplikację. W przypadku sędziego sytuacja wygląda tak, że najpierw musi odbyć roczną aplikację ogólną, a następnie trzyletnią aplikację sędziowską. O przyjęciu na aplikację sędziowską decyduje kolejność na liście utworzonej na podstawie punktów uzyskanych przez cały okres trwania aplikacji ogólnej.
Miejsce pracy sędziego
Miejscem pracy sędziów są sądy różnych instancji, począwszy od sądów rejonowych, poprzez sądy okręgowe, skończywszy na sądach apelacyjnych. Sędziów sądów rejonowych, okręgowych, apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego powołuje prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
